Trong cuộc sống hiện đại ngày nay, những món đồ trang sức từ đá quý đã trở thành những vật phẩm phong thủy được yêu thích nhất. Đá hồng ngọc – ruby được lựa chọn là một trong những dòng đá quý được yêu thích nhất chỉ sau kim cương. Màu sắc, kết cấu và độ tinh khiết của đá được đánh giá rất cao. Chính bởi sự độc đáo và quý giá đó mà trên thị trường xuất hiện nhiều dòng đá không phải hồng ngọc – ruby hoặc có sự nhầm lẫn khi phân biệt đá của những người không chuyên. Bài viết này sẽ giúp bạn tìm hiểu cách phân biệt đá ruby thật và giả.
Ruby có những loại nào?
Về tính chất vật lý ruby có hai loại:
- Đá hồng ngọc (ruby hồng ngọc) – ruby thịt: đây là dòng đá bình thường, không có hiệu ứng sao
- Đá hồng ngọc (ruby hồng ngọc) – ruby sao: dòng đá ruby có giá trị nhất, khi bạn soi đèn trên mặt đá sẽ có ba tia sáng cắt nhau tại một điểm tạo nên một ngôi sao 6 cánh rất đẹp.

Về mặt xử lý, ruby được chia ra thành các loại sau, có giá trị giảm dần:
- Đá hồng ngọc tự nhiên, không qua xử lý hay còn gọi là ruby sống hay đá ruby thô
- Đá hồng ngọc đã qua xử lý nhiệt tạo độ trong và màu sắc cho đá, nhờ việc đốt cháy tạp chất.
- Đá hồng ngọc phủ thủy tinh: đây là loại đá mà người ta nung ruby với thủy tinh, để thủy tinh len vào che đi những vết nứt của ruby, tăng độ bóng và màu sắc.
- Ngoài ra, trên thị trường có một số loại đá bị nhầm với đá hồng ngọc như đá đỏ garnet, các dòng đá nhuộm hoặc giả ruby.
Tiêu chuẩn đánh giá một viên đá hồng ngọc
Để đánh giá một viên hồng ngọc chúng ta dựa trên các yếu tố màu sắc, độ trong, kích thước, cách cắt, hiệu ứng…
Màu sắc: đây là yếu tố quan trọng hàng đầu của một viên đá hồng ngọc. Nếu bạn đang thắc mắc đá ruby có mấy màu thì câu trả lời là: màu sắc của một viên đá có giới hạn từ nâu đỏ đến cam và hồng nhạt. Nếu đá có màu khác xa với màu cơ bản thì có giá trị thấp.

Độ tinh khiết và trong veo của đá: những viên đá ruby tự nhiên sẽ luôn có những vết nứt, những viên ít nứt, lỗ hổng sẽ có giá trị cao hơn và ngược lại.
Cách mài : một viên ruby có giá trị thì khâu xử lý phải là hoàn hảo. Một viên được cắt đạt đến độ chính xác cao về các tỷ lệ, tính đối xứng và bóng sẽ có giá trị cao hơn và ngược lại.
Kích thước: kích thước càng lớn giá trị càng cao (kết hợp thêm các giá trị về màu sắc, độ trong, cách xử lý).
Cách nhận biết Ruby thật – giả
Đá hồng ngọc xử lý nhiệt: Với dòng đá này rất khó để người dân có thể phân biệt được thật giả. Khi mua đá ruby này thì lời khuyên dành cho bạn là nên mang đá đi giám định.
Tuy nhiên việc xử lý nhiệt này rất bền nên cũng không ảnh hưởng đến giá trị của đá. Có một số loại đá ruby “giả”: đó là dòng đá như garnet, tourmaline đỏ, spinel…thường hay bị nhầm với đá hồng ngọc.
Những dòng đá hay bị nhầm với đá hồng ngọc cũng là những loại đá quý hiếm, có giá trị cao. Vì vậy, tốt nhất người bán nên làm kiểm định để khách hàng yên tâm hơn khi mua hàng. Đá hồng ngọc thủy tinh là kiểu xử lý phổ biến nhất. Đây cũng là dòng ruby có giá rẻ trên thị trường, có thể nhận biết bằng mắt thường.
Bạn có thể dùng đèn pin soi lên đá, nếu bên trong có bong bóng hoặc các vết rạn nứt đá nhẹ, mờ thì khả năng đó là đá được phủ thủy tinh.

Thị trường Việt Nam các sản phẩm tạc đều chế tác từ đá hồng ngọc phủ thủy tinh nên khi mua hàng chúng ta cần hết sức lưu ý.
Ngoài ra, chúng ta có đá hồng ngọc nhuộm và đá hồng ngọc giả. Ruby nhuộm phổ biến ở Ấn Độ, màu nhuộm trông tươi, đẹp có màu đỏ, nhưng khi dùng axeton quệt qua ta sẽ thấy màu nhuộm dính ra tay.
Còn ruby giả thì sẽ có màu trong veo, đỏ đậm đẹp, không tỳ vết, nhìn qua ta có thể phân biệt được ngay. Ruby tự nhiên thường rất hiếm đạt được chất lượng đó, nên nếu có đạt được thì giá trị cũng sẽ rất cao và đắt.
Lời khuyên cho các bạn khi không có nhiều kinh nghiệm chọn mua dòng đá này là các bạn nên chọn cơ sở uy tín để đặt niềm tin khi mua. Ở những cơ sở, thương hiệu nổi tiếng đều có giấy kiểm định đá cùng với sự tư vấn nhiệt tình, nhiều kinh nghiệm sẽ giúp cho bạn có được lựa chọn tốt nhất cho mình.
Xem thêm: Tìm hiểu về đá hồng ngọc – ruby